[ Pobierz całość w formacie PDF ]
odsiecz zamkowi ZwiÄ™tej Trójcy¹²p .
Historia
Kto nam zdoła się oprzeć przecie w nas wcieliła się Idea wieku naszego.
Ja chcę go wióieć spojrzeć mu w oczy przeniknąć do głębi serca prze-
ciągnąć na naszą stronę.
Zabity arystokrata.
Ale poeta zarazem¹²¹. Teraz zostaw mnie samym.
Przebaczasz mi, Obywatelu?
Zaśn3 spokojnie gdybym ci nie przebaczył, już byś zasnął na wieki.
Jutro nic nie bęóie?
Dobrej nocy i miłego marzenia.
eo a d o i
Hej, Leonaróie!
a a
Obywatelu Woóu
Pojutrze w nocy pójóiesz ze mną do hrabiego Henryka.
Słyszałem.
o i
¹²p MajÄ…tek hr. Henryka znajdowaÅ‚ siÄ™ w pobliżu Okopów Zw. Trójcy. Komentatorzy Nie Boskie
komedii przypominali, że majątek Krasińskich, Dunajowce, oddalony był od Okopów o osiem mil.
¹²¹Pankracy opiera swój plan przeciÄ…gniÄ™cia hr. Henryka na stronÄ™ rewolucjonistów na możliwo-
ści odóiałania na poetycką wyobraznię arystokraty. Pózniej w rozmowie ze swym antagonistą bystro
spostrzeże: trafiłem do nerwu poezji .
Nie Boska komedia 36
Przywódca, Konflikt
wewnętrzny
Dlaczegóż mnie, woóowi tysiąców, ten jeden człowiek na zawaóie stoi? Siły
jego małe w porównaniu z moimi kilkaset chłopów, ślepo wierzących jego sło-
wu, przywiązanych miłością swojskich zwierząt& To nęóa, to zero. Czemuż tak
pragnę go wióieć, omamić czyż duch mój napotkał równego sobie i na chwilę
się zatrzymał? Ostatnia to zapora dla mnie na tych równinach trza ją obalić,
Rozum, TÅ‚um,
a potem& Myśli moja, czyż nie zdołasz łuóić siebie, jako drugich łuóisz wstydz
Twórczość
się, przecie ty znasz swój cel, ty jesteś myślą panią ludu w tobie zeszła się wola
i potęga wszystkich i co zbrodnią dla innych, to chwałą dla ciebie. Luóiom
podłym, nieznanym, nadałaś imiona luóiom bez czucia wiarę nadałaś świat na
podobieÅ„stwo swoje¹²² Å›wiat nowy utworzyÅ‚aÅ› naokoÅ‚o siebie a sama bÅ‚Ä…kasz
siÄ™ i nie wiesz, czym jesteÅ›. Nie, nie, nie ty jesteÅ› wielkÄ…¹²³!
ada a k es o i d ma
*
B o o ies a e a a d e a odk ka a k e s oi s ie i a
s a as amio o iska e ki m i
e a a m as a k e o o o i¹²t a o ie o i
ma e a ami
Pamiętaj!
o i
JW. Panie, oprowaóę ciÄ™¹²u nie wydam ciÄ™, na honor.
Mrugn3 okiem, palec podnieś, a w łeb ci strzelę możesz się domyślić, że nie
dbam o życie twoje& kiedym własne na to odważył.
Aj waj żelaznymi kleszczami dłoń mi ściskasz cóż mam robić!
Lud, Taniec, Walka klas,
Wolność
Mów ze mną jak ze znajomym, z przyjacielem nowo przybyłym. Cóż to za
taniec?
Taniec wolnych luói¹²v . TaÅ„cujÄ… mężczyzni i kobiety wokoÅ‚o szubienicy i Å›pie-
wajÄ….
Ó
Chleba, zarobku, drzewa na opał w zimie, odpoczynku w lecie! Hura Hura!
Bóg nad nami nie miał litości Hura Hura!
Królowie nad nami nie mieli litości Hura Hura!
Panowie nad nami nie mieli litości Hura!
¹²² ia a odo ie s o s o e w poprzednich wyd. Bibl. Nar. brak tych słów.
¹²³Monolog Pankracego ukazuje przywódcÄ™ rewolucji jako czÅ‚owieka peÅ‚nego wÄ…tpliwoÅ›ci.
¹²t a ka e o a o o i tzw. czpaka Êîyg3ska, noszona w czasie rewolucji Êîancuskiej przez
jakobinów; z czasem stała się symbolem dążeń wolnościowych lub wprost rewolucji.
¹²u o o a i poprawka wprowaóona przez Czubka za rÄ™kopisem. W poprzednich wyd.: od-
prowaóę .
¹²v Jak zauważa Kleiner, jest to parodia taÅ„ców rewolucyjnych dokoÅ‚a drzewa wolnoÅ›ci . Zestawienia
tych elementów, które przejÄ…Å‚ KrasiÅ„ski z rewolucji Êîancuskiej dla stworzenia obrazu obozu rewolucyj-
nego w swoim dramacie, dokonał S. Dobrzycki w studium o Nie Boskie komedii. W polskiej tradycji
z okresu insurekcji warszawskiej znane są spolonizowane wersje pieśni i tańców rewolucyjnych, wzo-
rowane na Êîancuskich (por. Karmaniol: Na ruinach tyranów MożnowÅ‚adców i panów, Fanatyzmu
i zbrodni Skaczcie, luóie swobodni , J. Kott, oe a o skie o ie e ia o o ia, Warszawa 1954, s.
371).
Nie Boska komedia 37
My óiś Bogu, królom i panom za służbę poóiękujem Hura Hura!
Kobieta, SÅ‚uga,
Sprawiedliwość
do ie
Cieszy mnie, żeś tak rumiana i wesoła.
A dyć tośmy długo na taki óień czekały. Juści, ja myłam talerze, widelce
szurowała ścierką, dobrego słowa nie słyszała nigdy a dyć czas, czas, bym jadła
sama taÅ„cowaÅ‚a sama¹²w Hura!
Tańcuj, Obywatelko.
i o
Zmiłuj się, JW. Panie ktoś może cię poznać wychodzmy.
JeÅ›li kto¹²x mnie pozna, toÅ› zginÄ…Å‚ idzmy dalej.
Konflikt, SÅ‚uga, Walka
klas
Pod tym dÄ™bem sieói klub Lokajów¹²y .
Przybliżmy się.
Jużem ubił mojego dawnego pana.
Ja szukam dotÄ…d mojego barona zdrowie twoje!
Obywatele, schyleni nad prawidłem w pocie i poniżeniu, glancując buty, strzy- Honor, Wolność
żąc¹³p wÅ‚osy, poczuliÅ›my prawa nasze zdrowie klubu caÅ‚ego!
Ó
Zdrowie Prezesa on nas powieóie drogÄ… honoru¹³¹.
òiÄ™kujÄ™, Obywatele.
Ó
Z przedpokojów, więzień naszych, razem, zgodnie, jednym wypadliśmy rzutem
[ Pobierz całość w formacie PDF ]