[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zaś który złym okaże, ukarać; co zaś ze wszystkiego 42
33
najprzyjemniejszem , kiedy siÄ™ lepsza odemnie oka -
żesz i mnie swoją sługą , uczynisz, kiedy nie będziesz
potrzebowała lękać się , abyś z postępem wieku
mniej poważaną była w domu , lecz ufać będziesz ,
że zestarzawszy się, im zacniejszą mnie pomocnicą
a dzieciom opiekunką byłaś , o tyle więcej powa -
żaną, będziesz w rodzinie . Piękne bowiem i dobre 43
przymioty nie przez postęp w sile ciała , lecz przez
równoczesny z wiekiem postęp w cnotach, wzma -
gają się u ludzi. Tyle pamiętam, Sokratesie, z pierw -
szej mojej z niÄ… rozmowy .
ROZDZIAA VIII
Czyż , zapytałem znowu , Ischomachu , uważałeś 1
ją po tych naukach więcej pobudzoną do staranno -
ści? I owszem na Zeusa , odpowiedział Ischomach ;
dostrzegłem nawet , iż była dotkniętą i mocno się
zarumieniła, kiedy żądającemu coś z przyniesionego
wniosku, nie miała mi co wskazać . Widząc ją, tedy 2
zatroskaną , rzekłem : nie trać odwagi niewiasto, iż
nie możesz mi dać tego, czego właśnie pragnąłem.
Zawsze to jest bowiem ubóstwo, kiedy ktoś potrze -
bując czego, nie ma go do użycia ; lecz mniej smu -
tny jest ten niedostatek , kiedy ktoÅ› szukajÄ…c nie
może znaleść, niż kiedy już od początku nie szuka ,
wiedząc iż nie ma . Wszakże nie jesteś temu 3
winna , lecz ja , który ci oddałem dobytek nie usta -
wiwszy, gdzie każde leżeć powinno, abyś wiedziała,
kędy co stawiać i zkąd brać . Nic zaś , niewiasto ,
nie jest tak pożyteczne ludziom i nadobne , jak po-
34
rządek . Tak i chór złożony jest z ludzi ; ale kiedy
czynią każdy co mu na myśl przyjdzie , powstaje
nieład , i nie miło patrzeć ; kiedy zaś w porządku
działają i głos podnoszą , warto im przypatrywać
się i warto ich słuchać . Tak samo , niewiasto , 4
wojsko nie trzymające ładu pełne jest zamieszania,
najłacniejsze do pokonania wrogom , niesławy i nie -
użytku stawiające widok nieprzyjaciołom : muł , cię -
żko zbrojny , pachołcy , lekko zbrojny , jezdziec ,
wozy. Jakżeż bowiem mogą pochodzić, jeżeli w ta -
kim będąc stanie jedni drugim zawadzają, idący bie -
gnącemu , biegnący stojącemu , wóz jezdzcowi , muł
wozowi , pachołek ciężko zbrojnemu? Jeżeli zaś bić 5
się wypadnie, jakżeż będą walczyć w takim zgiełku?
którzy bowiem natenczas cofnąć się powinni przed
napadającym wrogiem, ci ustępując wywracać będą 6
broń noszących . Uporządkowane przeciwnie wojsko
najpiękniejsze sprawia widowisko przyjaciołom, naj -
nieznośniejsze wrogom . Któryżby bowiem przyjaciel
nie poglądał z lubością na mnogich ciężko uzbro -
jonych w szyku postępujących; któryż wróg nie zo -
stałby trwogą przejęty na widok należycie oddzie -
lonych ciężko zbrojnych , jezdzców , tarczowników ,
łuczników , procarzy , a wszystkich w porządku po -
stepujących za dowódcami? Idąc zaś w szyku, cho - 7
ciaż by ich było i wiele tysięcy , równie , jak gdyby
tylko był jeden , w cichości wszyscy postępują ;
gdyż na miejsca próżne zawsze z tyłu nowi na -
stępują . Podobnie trójrzędowa galera napchana 8
ludem z jakiejż innej przyczyny grozną jest nieprzy -
jacielowi lub miłą ku widzeniu swoim , jeżeli nie
dla tego iż szybko płynie ? Dla którejż innej przy-
35
czyny nie są sobie uciążliwymi płynący na niej ,
jeżeli nie dla tego iż w porządku siedzą, w porządku
się pochylają i takoż podnoszą robiąc wiosłami ,
w porzÄ…dku nareszcie wchodzÄ… i wychodzÄ…? Niepo - 9
rządek zaś zdaje mi się być podobnym do tego ,
gdyby rolnik na jedne gromadę zesypywał jęczmień,
pszenicę i bób ; a potem , kiedyby potrzebował ciasta
lub chleba lub przysmaku , wybierać dopiero mu -
siał , miasto użytkowania z porządnie oddzielonych
składów . I ty zatem , niewiasto , jeżeli nie chcesz 10
doznać podobnego nieładu , a pragniesz umieć do -
kładnie rozporządzać dobytkiem , i z niego gdy wy -
padnie , brać z wygodą na użytek , i mnie , jeżeli
czego zażądam, z przymileniem podawać ; stósowne
dla każdéj rzeczy naznaczemy miejsce, w które jÄ…
kładąc nauczymy Szafarkę , ażeby ztamtąd brała
i znowu odnosiła ; tym sposobem wiedzieć będzie -
my , co całe , co uszkodzone : miejsce bowiem sa -
mo domagać się będzie czego mu braknie, wzrok
wyśledzać będzie , co potrzebuje opieki , a wia -
domość, gdzie się każdy przedmiot znajduje, prędko
ją doręczy, tak iż nie będziem szukać w czasie po -
[ Pobierz całość w formacie PDF ]